Afghanistan: ‘Nghĩa địa các đế chế’ và cạm bẫy đối với Trung Quốc

Afghanistan: ‘Nghĩa địa các đế chế’ và cạm bẫy đối với Trung Quốc | Sự hiện diện quân sự có thể đi kèm với việc mở rộng Sáng kiến Vành đai và Con đường tới Afghanistan

Không phải ngẫu nhiên mà Afghanistan được gọi là nghĩa địa của các đế chế. Alexander Đại đế, đế chế Anh, Liên Xô và bây giờ là nước Mỹ hùng mạnh, tất cả đều đã thất bại trong nỗ lực chinh phục đất nước khốc liệt này. Giờ đây, Trung Quốc, siêu cường mới nổi của thế giới, có nguy cơ rơi vào cái bẫy tương tự ngay khi họ thậm chí chưa bắt đầu dự án tân đế quốc của riêng mình.

Khi cuộc chiến dài nhất của Mỹ dần kết thúc trước ngày mang tính biểu tượng là 11 tháng 9 năm 2021, các nhà lãnh đạo và nhà hoạch định chính sách đối ngoại của Trung Quốc đang phải vật lộn với những suy nghĩ mâu thuẫn nhau. Một mặt, Bắc Kinh luôn cảm thấy các chiến dịch của Mỹ ở Afghanistan là một phần của “Âm mưu vĩ đại” mới nhằm bao vây, kiềm chế và có khả năng gây bất ổn cho Trung Quốc, quốc gia có chung một dải biên giới nhỏ với nước này. Vì vậy, sự rút lui nhục nhã cuối cùng của Mỹ và khả năng tái lập quyền kiểm soát của Taliban ở nước này được Trung Quốc hoan nghênh trên khía cạnh đó.



Mặt khác, khoảng trống quyền lực sắp xuất hiện có khả năng tạo ra hỗn loạn trong một quốc gia vốn có thể gây bất ổn toàn khu vực. Một cuộc nội chiến mới có thể thu hút các lực lượng thánh chiến vốn đang chuyển sự chú ý của họ sang những gì mà một số chính phủ phương Tây mô tả là “cuộc diệt chủng” đối với cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi của Trung Quốc ngay bên kia biên giới. Bắc Kinh đặc biệt lo lắng về việc các chiến binh Duy Ngô Nhĩ trở về từ Syria, nơi một số đã chiến đấu bên cạnh Tổ chức Nhà nước Hồi giáo.

Đầu tháng này, các bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc, Afghanistan và Pakistan đã gặp nhau để thảo luận về các dàn xếp an ninh sau khi Mỹ rút khỏi nước này. Trung Quốc cũng đã tán tỉnh Taliban và thậm chí còn đề nghị cung cấp cơ sở hạ tầng và các dự án tái thiết cho nhóm này. Bắc Kinh đang hy vọng sẽ mở rộng dự án xây dựng cơ sở hạ tầng Vành đai và Con đường của mình từ dự án chính ở Pakistan nối lên Afghanistan và lạc quan rằng điều này có thể giúp mang lại sự ổn định cho đất nước vốn đã bị chiến tranh tàn phá.

Chứng kiến ​​và vui mừng trước sự dàn trải quá mức của Mỹ trong “các cuộc chiến không hồi kết” trong hai thập niên qua và vẫn còn nhớ rõ những trải nghiệm của Liên Xô ở Afghanistan trong những năm 1980, các nhà lãnh đạo Trung Quốc không muốn sa vào vũng lầy Afghanistan của chính họ. Bắc Kinh coi việc Mỹ vướng vào Afghanistan và Iraq sau vụ khủng bố 11/9 chủ yếu như là một sự phân tâm trong chính sách đối ngoại Mỹ, mang lại cơ hội giúp Trung Quốc vươn lên xác quyết hơn.

Giờ đây, Nhà Trắng đã công khai cho biết họ đang kết thúc chiến tranh một phần là để giải phóng các nguồn lực nhằm ứng phó với các thách thức từ Trung Quốc. Việc kỳ vọng Bắc Kinh sẽ bị hút vào Afghanistan có thể là một phần lý do dẫn tới quyết định rút khỏi Afghanistan của Tổng thống Biden.



Kế hoạch của Bắc Kinh nhằm đưa Sáng kiến Vành đai và Con đường vào Afghanistan chứa đầy rủi ro. Ở hầu hết các quốc gia khác, các dự án này thường được thực hiện với các khoản vay từ Trung Quốc để trả lương cho công nhân Trung Quốc nhằm xây dựng các dự án đường bộ, đường sắt, bến cảng và cầu. Nhưng một phần vì cách Trung Quốc đối xử với người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, các nhà thầu Trung Quốc đã bị nhắm đến trong các cuộc tấn công ở một số nơi của Pakistan. Với việc nguy cơ này ở Afghanistan là lớn hơn nhiều và cái giá chính trị đối với Tập Cận Bình là rất lớn nếu các công nhân trở về nhà trong các túi đựng xác, rất có thể bất kỳ dự án Vành đai và Con đường nào ở nước này đều sẽ phải đi kèm với một sự hiện diện an ninh đáng kể.

Các cố vấn của Đảng Cộng sản Trung Quốc đã khuyến nghị Trung Quốc gửi lực lượng gìn giữ hòa bình đến nước này dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc để bảo vệ “an toàn và lợi ích” của công dân và các công ty Trung Quốc ở đó. Những sứ mạng như vậy thường dần dần dẫn tới các can dự sâu rộng hơn nhiều. Chủ tịch Tập nên chú ý đến các bài học lịch sử và tránh lặp lại số phận của các đế chế khác từ trước tới nay.

   Mời xem thêm »

© Trần Hùng biên dịch
    Nghiên Cứu Quốc Tế

Nguồn: "The graveyard of empires calls to China" , Financial Times, 16/06/2021.

The graveyard of empires calls to China

Afghanistan isn’t often called the graveyard of empires for nothing. Alexander the Nice, the British empire, the Soviet Union and now mighty America, all have been humbled of their makes an attempt to beat this fierce nation. Now China, the world’s nascent superpower, dangers falling into the identical lure earlier than it has even correctly begun its personal neo-imperial venture.

As America’s longest conflict attracts to an in depth earlier than the symbolic date of September 11 2021, China’s leaders and international coverage thinkers are scuffling with contradictory impulses. On the one hand, Beijing has at all times felt the US campaigns in Afghanistan had been a part of a brand new “Nice Recreation” meant to encircle, comprise and probably destabilise China, which shares a small strip of border with the nation. So America’s ultimate humiliating withdrawal and potential re-establishment of Taliban management within the nation is welcomed from that perspective.

However, the looming energy vacuum has the potential to create chaos in a rustic that might destabilise your complete area. A renewed civil conflict might appeal to jihadist forces which can be already turning their consideration to what a number of western governments have described because the “genocide” of China’s Muslim Uyghur inhabitants simply throughout the border. Beijing is particularly nervous about Uyghur fighters coming back from Syria, the place a small quantity have fought alongside Isis.

Early this month, international ministers from China, Afghanistan and Pakistan met to debate safety preparations following the US pullout from the nation. China has additionally courted the Taliban and has even held out the supply of infrastructure and rebuilding tasks to the group. Beijing is hoping to increase its grand Belt and Highway infrastructure building venture from its foremost department in Pakistan up into Afghanistan and is optimistic this may also help present stability to the war-torn nation.

Having witnessed and welcomed America’s overextension in its “ceaselessly wars” of the final 20 years and with recollections of the Soviet expertise in Afghanistan within the Nineteen Eighties, the very last thing China’s leaders need is to turn into slowed down in their very own Afghan quagmire. Beijing considers the US entanglements in Afghanistan and Iraq after the 9/11 terrorist assaults principally as a international coverage distraction that offered a window of alternative for a extra assertive China.

Now the White Home has publicly mentioned it’s ending the conflict partially to unencumber assets to meet the problem of this rising energy. The expectation that Beijing will get sucked into the nation could effectively have performed a component in President Biden’s resolution to go away.

Beijing’s plan to increase the Belt and Highway into Afghanistan is fraught with hazard. In most different international locations, these tasks have been carried out with Chinese language loans paying for Chinese language staff to construct roads, railways, ports and bridges. However thanks partially to the therapy of Uyghurs in Xinjiang, Chinese language contractors have already been focused in components of Pakistan. Given the a lot higher hazard in Afghanistan and the political value for Xi Jinping if staff come house in physique baggage, it’s probably that any Belt and Highway venture within the nation must be accompanied by a big safety presence.

Advisers to the Chinese language Communist social gathering have already advisable that China ship peacekeeping troops to the nation below the auspices of the United Nations to guard the “security and pursuits” of Chinese language folks and firms there. Such missions have a behavior of spiralling into a lot deeper engagement. President Xi ought to heed the teachings of historical past and keep away from the destiny of different would-be empires.